TBMM Genel Kurulu’nda, ‘Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi‘ kabul edilerek yasalaştı.
Düzenleme, yüzde 50+1 oy yeterliliği getirdi. Bununla birlikte dönüşüm projelerinin hızlandırılması amaçlanırken kanun teklifinde dikkat çeken düzenlemelerden biri de İstanbul’da “Yarısı Bizden” kampanyası ile devletin, riskli binaların yarısını üstlenmesi oldu.
Yasayla ilgili ilk değerlendirmeler geldi. Jeofizik Mühendisi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski meclis üyesi Kadem Ekşi, “Dirençli şehirler için önemli bir adım atıldı” dedi. Türkiye Kent Konseyleri Birliği (TKKB) Genel Sekreteri Sismolog Dr. Süleyman Basa da yasanın son derece önemli olduğunu belirterek “Fay hatları, pay hatlarından daha önemlidir. Önce paylarımızı değil canları canlarımızı düşünelim” diye konuştu.
Jeofizik Mühendisi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski Meclis üyesi Kadem Ekşi, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, ”Dirençli şehirler için önemli bir adım atıldı.” diyerek, ”TBMM’de Kentsel dönüşüm yasa tasarısı kabul edildi ! Düzenleme, %50+1 oy yeterliliği getirerek dönüşüm projelerini hızlandırıyor. Ayrıca, riskli yapıların tespiti ve tahliyesi daha etkili hale geliyor. İstanbul’da “Yarısı Bizden” kampanyası ile devlet riskli binaların yarısını üstleniyor. Yargı süreçleri hızlandırılıyor, dirençli şehirler için önemli bir adım atıldı. Ülkemize ve milletimize hayırlı olsun.” dedi.
Kadem Ekşi’nin açıklamaları şöyle;
• Riskli yapı tespiti ve Hazine taşınmazlarının değerlendirilmek üzere Bakanlığa tahsisine ilişkin görev, hak ve yetkiler, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nca kullanılacak.
• Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, özel bütçeli idare olarak teşkilatlandırılıyor. Dünya Bankası tarafından finanse edilen kredinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığa tahsisli olarak kullandırılmaya devam edilmesine yönelik düzenleme yapılıyor
• Riskli yapı tespiti Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya idarece resen yapılabilecek. Bazı maliklerce veya kiracılarca riskli yapı tespiti yapılmasının engellenmesi ve tespit için numune alınmasına müsaade edilmemesi halinde, mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izine istinaden yeterli kolluk kuvveti marifetiyle kapalı kapılar çilingirle açtırılacak.
• Riskli yapı tespitine ilişkin bilgileri ihtiva eden tutanak, riskli yapıya asılacak, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirim yapılacak ve ilgili muhtarlıkta 15 gün süreyle ilan edilecek. Tespite ilişkin bilgileri ihtiva eden tutanağın muhtarlıkta yapılacak ilanın son günü hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılacak.
• Tahliyelerin engellenmesi durumunda; mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izinle kolluk güçleri tarafından tahliye yapılacak.
• Yıkılacak derecede riskli olan ve doğal afetlerin meydana geldiği alanlarda uygulama projesi aranmaksızın ihaleye çıkılabilecek.
• Deprem bölgesinde tespitlerdeki bilirkişi ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla Bilirkişilik Yasası’nda yapılacak değişiklikle, çevre illerden de bilirkişi görevlendirilebilecek.
Dönüşümde, yapı ruhsatı alınması da dahil tüm işlemler, hisseleri oranında maliklerin salt çoğunluğu yani 50+1’inin aldığı kararla yapılabilecek. Hali hazırdaki yasada ise bu işlemler bu işlemler için maliklerin üçte ikisinin çoğunluğu aranıyor. Karara katılmayan malikler, noter kanalıyla veya ilgili muhtarlıkta 15 gün süre ile ilan edilecek.
• Riskli yapı olarak tespit edilen yapıların yıktırılması için yapı maliklerine tek seferlik 90 güne kadar süre verilmesi hususu düzenlenmektedir.
• Başkanlık veya idare tarafından yapılan veya yaptırılan riskli yapı tespit, tahliye ve yıktırma masrafları, hisseleri oranında maliklerden tahsil edilecek.
• Yoksul veya dar gelirli olarak kabul edilenlere verilecek bağımsız bölümler için hak sahibinin borçlanmasının gerekmesi ve fakat hak sahibinin borçlanma bedelini ödeyecek mali gücünün olmaması durumunda; söz konusu hak sahibi adına isabet eden bağımsız birim tapuda hak sahibi ile Başkanlık adına paylı mülkiyet esaslarına göre tescil edilerek, hak sahibinin üzerine kayıtlı ikamet edebileceği konut nitelikli başka bir gayrimenkulü yok ise hak sahibine veya hak sahibi evli ise işlem yapıldığı tarihteki eşine oturma hakkı sağlanmasına ilişkin düzenleme yapılıyor.
• Riskli yapıların dönüşümü sürecinde söz konusu dönüşüm sürecinden ekonomik çıkar sağlamaya çalışabilecek kesimlerin dönüşüm süreçlerini sekteye uğratmasının engellenmesi amacıyla Başkanlığa ön alım hakkına ilişkin düzenleme yapılıyor.
• İstanbul’da dönüşümü hızlandırmak için başlatılan “yarısı bizden” kampanyasının uygulanabilmesi için hak sahiplerine yapım için mali yardım yapılabilmesinin yolu açılacak.
• Düzenlemeyle yargı süreçlerinin hızlandırılması amaçlanıyor. Yargılamada ilk inceleme ve savunma verme süreleri, genel usulden daha kısa belirleniyor. Dosyanın daha çabuk tekemmül etmesi için “savunmaya cevap” ve “cevaba cevap” aşamaları kaldırılarak savunma verilmekle dosyanın tekemmül etmesi öngörülüyor.
• Yürütmenin durdurulması talebine ilişkin verilen kararlara itiraz edilemeyecek.
Dönüşüm projelerini hızlandırmayı, riskli yapıların güvenli bir şekilde dönüşmesini sağlamayı ve afet riski altındaki alanların daha etkili bir şekilde dönüştürülmesini amaçlayan devrim niteliğinde bir yasal düzenleme çıkıyor.
Kanun tasarısında en dikkat çekici düzenlemelerden biri, binaların kentsel dönüşüm kapsamına alınması için maliklerin üçte ikisi yerine salt çoğunluğun, yani %50+1’inin kararının yeterli olmasıdır. Bu, kentsel dönüşüm projelerinin hızlanmasına ve kolaylaşmasına önemli bir katkı sağlayacaktır.
Ayrıca, yeni yasa ile riskli yapı tespiti ve Hazine taşınmazlarının değerlendirilmesi gibi görevler Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından yürütülecek. Başkanlık, özel bütçeli bir idare olarak teşkilatlandırılacak ve Dünya Bankası tarafından finanse edilen krediler Kentsel Dönüşüm Başkanlığına tahsisli olarak kullanılmaya devam edilecektir.
Dönüşüm sürecinde riskli yapıların tespiti daha etkili bir şekilde gerçekleşecek ve bu bilgiler maliklere
e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilecek. Tahliye gerektiğinde, mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izinle kolluk güçleri tarafından yapılacak.
Dönüşümün hızlandırılması amacıyla, İstanbul’da başlatılan “yarısı bizden” kampanyasının uygulanabilmesi için hak sahiplerine mali yardım yapılmasına olanak tanınacak.
Ayrıca, yargı süreçlerinin hızlandırılması için çeşitli düzenlemeler getiriliyor, bu da dönüşüm projelerinin daha hızlı tamamlanmasına katkı sağlayacak.
#DirençliŞehirler
#KentselDönüşüm İnsan, çevre ve değer odaklı dirençli şehirler için altyapı hazırlandı. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın kurulması da büyük bir adım oldu.
Riskli alanlarda ihale ve yapım işleri daha hızlı başlıyor, süreç hızlandırılıyor.”
FAY HATLARI, PAY HATLARINDAN DAHA ÖNEMLİDİR
TKKB Genel Sekreteri Sismolog Dr. Süleyman Basa’nın açıklaması şöyle;
“Türkiye’de 30 yılda bir yıkıcı bir deprem olma riski yüzde 90’ın üzerinde. Yurdumuzun yüzde 92’sinin deprem kuşağında olduğu, nüfusumuzun yüzde 95’inin deprem tehlikesi altında yaşadığı ve ayrıca büyük sanayi merkezlerinin ve barajlarımızın yüzde 93’ünün etkin deprem bölgelerinde bulunduğu yadsınamaz bir gerçektir. Türkiye nüfusunun yüzde 70’den fazlası birinci ve ikinci derece deprem bölgesinde yaşamaktadır. Türkiye’de bilinen toplam uzunluğu 23 bin 356 kilometre uzunluğa sahip bin 70 fay kesmesi vardır ve bunlardan büyüklüğü 5.5 ve üzeri deprem üretebilecek diri fay veya fay segment sayısının 485 civarındadır.
Türkiye’nin herhangi bir bölgesinde 30 yılda içerisinde yıkıcı bir deprem olma olasılığı yüzde 90’ın üzerinde. Yani 30 yaşında iseniz ve bir deprem felaketinden etkilenmedi iseniz; doğru yerde, doğru zamanda, doğru binadasınız demektir. Şu andan itibaren başlamak üzere önümüzdeki 30 yılda herhangi bir zamanda yanlış yerde yanlış zamanda yanlış binada iseniz muhtemelen depremden etkilenmiş veya ölüm veya sakat kalabilme ihtimaliniz yüzde 90’ın çok üzerindedir.
Türkiye bir deprem ülkesidir. Bu gerçek maalesef bizlere yaşadığımız son depremlerle en acı şekilde tekrar tekrar hatırlattı, hatırlatmaya da devam edecek. Tekrar hatırlatmadan tedbirlerimizi almalıyız..
“DEPREM DEĞİL BİNA ÖLDÜRÜR”
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Teklifinin kabul edilmesi deprem ülkesi olan Türkiye için son derece önemli bir gelişmedir. Yakın geçmişte yaşadığımız depremle birlikte ülkemizin deprem riski altında olduğu gerçeğini bir kez daha gördük. Fay hatları, pay hatlarından daha önemlidir. Önce paylarımızı değil canları canlarımızı düşünelim. Kentsel dönüşüm son derece önemlidir. Binalara asansörlerde olduğu gibi bilgi panosu asılmalı, deprem riskine karşı binanın durumuna ilişkin bilgiler verilmelidir. Binaya girmeden, satın almadan veya yaşarken riskli olup olmadığını bilmeliyiz. Hiçbir zaman unutmayalım. Deprem değil bina öldürür. Kentsel dönüşümle ilgili çıkan yasanın sahada aktif şekilde uygulanması için vatandaşların, yerel yöneticilerin ve ilgili tüm kurum ve kuruluşların destek vermesi de son derece önemlidir”
