Hakan BAKAR/BHA-BHA
İzmir’de, geçtiğimiz haftalarda sağanak sırasında su birikintisinden geçmeye çalışırken elektrik akımına kapılarak 2 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan olay ile ilgili Elektrik Mühendisi Nejat Cahit Gerçer görüş ve önerilerini paylaştı.
Yıldız Üniversitesinden elektrik mühendisi olarak mezun olan, TEDAŞ ve ÇEDAŞ’ta çalışarak emekli olan, halen Elektrik Mühendisleri Odasında topraklama eğitimi veren Sivaslı hemşehrimiz Nejat Cahit Gençer, “Yaşanan olayda; Kabloların yüzeye yakın döşendiği, Kablonun kimin tarafından döşendiği, Kablo yalıtımına kimin hasar verdiği, Mazgalın kablo üzerine bastığı, Bölgede bulunan esnafın bazı gözlemlerine dayanarak elektrik dağıtım şirketine arıza ihbarlarında bulunduğu, söylemleri üzerinde yoğunlaştığı, teknik içerikten yoksun olarak sorumlu yada sorumlular bulunmaya odaklandığı, görülmektedir. Elbette kablo yüzeye bu kadar yakın korumasız bir şeklide döşenmeseydi, mazgal ya da başka dışarıdan bir müdahale ile kabloyu zedelenmeseydi, bir de bunun üstüne yağmur yağmasaydı bu elim olay yaşanmayacaktı. Ama ne yazık ki bir elektrik dağıtım şebekesinde, bu olaya neden olan benzer sorunların her an yaşanması mümkündür. Önemli olan; böyle bir durumda elektrik dağıtım sisteminin, bu arızayı algılayarak arıza ekiplerinin müdahalesi ile bir olay olmadan can ve mal kaybının önüne geçmesidir.” İfadelerine yer verdi.
Gençer, “Ancak dağıtım şebekesini oluşturan iletkenlerin açık kısımlarının demir direk gövdelerine değmesi, iletkenlerin koparak yere düşmesi ya da İzmir olayında olduğu gibi elektrik kablolarının yalıtımlarının hasar görmesi ve yağan yağmur ile suya elektrik geçmesi durumunda ana panolardaki sigorta ve şalterler devreyi açmazlar. Bu onların hatalı seçiminden kaynaklanmamaktadır. Bu tür arızalarda bir kaza olmadan elektrik enerjisini kesecek veya haber verecek bir sistem ne yazık ki mevcut tesislerde bulunmamaktadır.” Şeklinde ifade etti.
Gençer, konu hakkında önerilerde bulunarak açıklamasına şu şekilde devam etti. “Türkiye’de mevcut alçak gerilim elektrik dağıtım şebekelerinde bu tür durumlar sıklıkla meydana gelmektedir. Bu tip arızalar insanlar veya hayvanlar çarpılmadan arıza ekiplerince bilinmemekteydi. Ancak ben yaptığım araştırma ve deneyler sonucunda bu yaşananları en aza indirmek adına bir çözüm yolu ürettim. Buna da kendi soyadımı verdim. (Gencer Metodu) olarak adını verdiğim metot, ÇEDAŞ tarafından EPDK’ya ARGE projesi olarak sunulmuş ve ÇEDAŞ bölgesinde 50’dan fazla noktadaki trafoya konulan cihaz sayesinde bu tür arıza durumlarında arıza ekiplerine giden mesaj sayesinde 2017’den bugüne kadar bu bölgelerde hiçbir olay vuku bulmamıştır. Ancak bu cihaz montajı ÇEDAŞ Bölgesinde pilot olarak uygulanmış genel bir uygulamaya geçilmemiş diğer dağıtım şirketlerinde ise hiçbir trafoya tesis edilmemiştir. Öncelikle böyle bir sorunun varlığı ilgili kamu ya da ilgili diğer kurum ve kuruluşları tarafından kabul ve tespit edilmelidir. Sonrasında bu sorunun oluşmasını önlemek için TEDAŞ’ın koordinasyonunda kamu ve özel sektörden bu konuda uzman kişilerden oluşacak bir komisyon marifetiyle soruna çözüm getirecek öneriler belirlenmeli, belirlenen çözümlerin uygulanması için TEDAŞ’ın ilgili teknik şartnamelerinde gerekli güncellemeler yapılmalı tesisler buna uygun hale getirilmelidir. Ancak bu çalışmalar uzun süre alabileceğinden öncelikle bu olayların önüne geçilmesini sağlayacak GENCER METODU gibi yöntemler hayata geçirilmelidir. Aksi takdirde bu tür kazalar yaşanmaya devam edecektir.” Şeklinde konuştu.
