Yunanistan’da kemer sıkma referandumundan ‘hayır’ çıkmasının ardından Başbakan Tsipras, Almanya Başbakanı Merkel ile telefonda görüştü. Tsipras yarın yapılacak olağanüstü AB zirvesinde yeni teklif sunacağını söyledi.
Yunanistan’da düzenlenen referandumdan ‘hayır’ sonucu çıkmasının ardından, Başbakan Tsipras, Alman Şansölye Angela Merkel ile ilk kez telefonda görüştü. Tsipras Merkel’e yarın düzenlenecek AB liderleri zirvesine yeni teklifle katılacağını söyledi.
Varoufakis istifa etti.
Yunan bakan referandum öncesinde ‘evet’ sonucu çıkması halinde istifa edeceğini söylemişti.
Reuters’e konuşan kıdemli bir hükümet yetkilisi Varufakis’in yerine en güçlü adayın Euclid Tsakalotos olduğunu söyledi. Tsakalotos uluslararası kreditörlerle yardım görüşmelerini yapan arabulucu heyetin başındaki isim ve uluslararası ekonomik ilişkilerden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı.
Ülkede dün düzenlenen referandumda, halk, yeni kurtarma paketi karşılığında kemer sıkma tedbirlerine ‘hayır’ dedi. Sandıktan yüzde 61 ‘hayır’, yüzde 39 ‘evet’ oyu çıktı. Referanduma katılım yüzde 63’ü buldu.Referandumdan ‘hayır’ çıkmasına karşın Maliye Bakanı Varoufakis istifa edeceğini açıkladı. Varoufakis kişisel blog sayfasından ‘Artık bakan değilim’ başlığıyla yaptığı açıklamada, ‘Euro Bölgesi maliye bakanlarının bazı tercihlerinden haberdar edildiğini ve maliye bakanları toplantılarındaki mevcudiyetini sonlandırdığını’ belirtti. Varoufakis, “Başbakan Tsipras bu kararın bir anlaşmaya varılmasına yardımcı olacağını düşünüyor. Bu nedenle istifa ediyorum” diye yazdı.Halktan ‘hayır’ oyu kullanmasını isteyen Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras, sonuçların belli olmasının ardından televizyondan halka seslendi. “Bugünkü zor şartlarda çok cesur bir tercih yaptınız. Bana verdiğiniz yetkinin Avrupa’dan kopuş için değil, sürdürülebilir çözümü sağlama yönünde pazarlık gücümüzü artırmak için olduğunun tamamen farkındayım” dedi. Yunan halkının Avrupa dayanışması ve demokrasisine oy verdiğini söyleyen Tsipras, müzakere masasına döneceklerini açıkladı.
Samaras istifa etti
Referandumdan ‘evet’ çıkması halinde Tsipras hükümeti istifa edecekti. Ancak tersi oldu. Seçmenden ‘evet’ oyu kullanmasını isteyen muhalefet lideri ve eski başbakan Antonis Samaras, sandıktan istediği sonuç çıkmayınca Yeni Demokrasi Partisi’nin liderliğinden istifa edeceğini açıkladı. “Partimizin yeni bir başlangıca ihtiyacı var” dedi.
Yunanistan Maliye Bakanı Yanis Varufakis, halkın ‘hayır’ demesinin demokrasi ve sosyal adaletten yana olduklarını gösterdiğini söyledi. “Yarın itibariyle Yunan halkının bize verdiği bu cesur ‘hayır’la borç verenlere bir yardım eli uzatacağız. Ortak bir zemin bulmak için hepsine sesleneceğiz. Bugünün ‘hayır’ı yarının demokrat Avrupa’sına büyük bir ‘evet’tir” diye konuştu.
Liderler olağanüstü zirvede toplanıyor
AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Euro Bölgesi liderlerinden Yunanistan’ın durumunu görüşmek üzere 7 Temmuz akşamı Brüksel’de toplanmalarını istedi.
Tusk referandumla ilgili yazılı açıklamasında, neticenin keder verici olduğunu belirterek, “Yunan referandumunun sonucunu not ettim. Bu netice Yunanistan’ın geleceği açısından çok üzücüdür. Yunan ekonomisinin toparlanması için zorlu önlemler ve reformlar kaçınılmazdır. Şimdi Yunan makamlarının inisiyatiflerini bekleyeceğiz” ifadesini kullandı.
Hollande ve Merkel liderler zirvesi istiyor
Reuters ilk sonuçların ardından Yunan Başbakan Tsipras’ın Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile telefonla konuştuğunu bildirdi.
Hollande, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile de telefonda görüştü. İki lider referandum sonucuna saygı duyulması gerektiği konusunda mutabık olduklarını belirtti. Hollande ve Angela Merkel, Pazartesi akşamı bir araya gelerek referandumun sonucunu görüşecek.
AFP’nin bildirdiğine göre, Euro Bölgesi’nin hazine bakanları da Pazartesi günü bir araya gelerek referandum sonucu hakkında istişarede bulunacak.
‘Gerçek görüşmeler bu akşam başlamalı’
Kreditörlerle bir an önce anlaşma sağlamak istediklerini söyleyen Yunan hükümeti sözcüsü Gabriel Sakellaridis, “Yunan halkı hükümete pozisyonunu koruması için yetki verdi. Gerçek görüşmeler bu akşam başlamalı. Görüşmeler hemen, hatta 48 saat içinde sonuçlanmalı. Bunun için elimizden gelen bütün çabayı göstereceğiz” dedi.
Euro değer kaybetti
İlk sonuçların ardından euro, ABD doları karşısında değer kaybetti. 22.15 itibariyle 1 euro, 1.0987 ABD doları seviyesine geriledi. Euro Cuma gecesine göre ABD doları karşısında yüzde 1,2 değer kaybetmiş oldu.
Katılım oranı yüzde 60’ı geçti
Geçen ayın sonlarına doğru gerçekleşen Euro Kuşağı Maliye Bakanları Toplantısı’nda Avrupa Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası, Uluslararası Para Fonu’nun sunduğu ve iki metinden oluşan mevcut kurtarma paketinin tamamlanması, ileriye dönük reformlar ve borç sürdürülebilirlik analizinden oluşan teklifin hükümetçe kabul edilip edilmemesi için sandığa giden halk “evet” ya da “hayır” dedi.
Saat 07.00’de başlayan oy verme işlemi 19.00’a kadar sürdü. Kayıtlı 9 milyon 855 bin 29 seçmenin olduğu Yunanistan’da 20 bine yakın sandıkta oy kullanıldı. Referandumun geçerli olabilmesi için kayıtlı seçmenin yüzde 40’ının sandığa gitmiş olması gerekiyordu. Yunanistan’da kayıtlı seçmenin yüzde 65’i sandık başına giderek tercihlerini yaptı.
Solcu Syriza hükümeti halktan yeni tedbirlere ‘hayır’ demesini istedi. Hükümet sandıktan ‘evet’ çıkması halinde istifa edeceğinin sinyallerini verdi. Son anketlerde ‘evet’ diyenlerin oranı ‘hayır’larla baş başa görünüyordu.
Başbakan Alexis Tsipras, AB ve IMF’den gelen yeni kemer sıkma önlemlerini ‘Yunan halkı için bir aşağılanma’ olarak nitelerken, referandumdan ‘hayır’ çıkmasının kreditörlerle masaya oturduklarında ellerini güçlendireceğini savundu.
Ancak ‘hayır’ oyu Atina’nın bundan sona kreditörlerden bir daha para alamayacağı anlamına gelebilir. Atina IMF’ye olan Haziran borcunu da ödemeyip temerrüde düşmüş durumda. Yunanistan’ın euro’dan çıkması ihtimali de güçlendi.
41 yıl sonra ilk
Yunan vatandaşları 41 yıl sonra bir halk oylaması için sandığa gitti. Yunanistan’da 1920 ile 1974 yılları arasında 7 kez referandum yapıldı. İlki 1920 olmak üzere, 1924, 1935, 1946, 1968, 1973 ve 1974 yıllarında referandum gerçekleşti. Son referandum 1974 yılında Konstantinos Karamanlis’in başbakanlığı döneminde Albaylar Cuntası’nın devrilmesinin ardından kraliyetin kaldırılması için yapılmıştı. Söz konusu referandum da sandığa giden yüzde 70 Yunan vatandaşı, cumhuriyet için “evet” demişti.
En son Yunanistan 2011’de benzer bir referandum süreci tartışması yaşamıştı. Eski başbakan George Papandreu yeni teşvik paketi ve getireceği kemer sıkma önlemlerini referanduma götürmek istese de bunu başaramadı. İstifa etmek zorunda kalan Papandreu’nun yerine teknokratlardan oluşan hükümet kuruldu.
Kaynak: Al Jazeera, AFP ve Reuters
