Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, “Sürdürülebilir ekonomi inşasında önemli katkı sunacak bu tesis aynı zamanda elektronik ithalatını kayda değer düzeyde azaltmamıza da yardımcı olacak. Her yenilenen cihaz, her geri dönüştürülen parça, gelecek nesillere bırakacağımız mirasın bir değeridir.” dedi.
21. yüzyılda yapay zekâ, nesnelerin interneti, büyük veri, robotik gibi yenilikçi teknolojilerin, iş modellerinin belirleyici unsurları olarak öne çıktığını belirterek, şunları söyledi:
DİJİTAL DÖNÜŞÜM: Dördüncü Sanayi Devrimi ve beraberinde gelen dijital dönüşüm dalgasının getirdiği yenilikler hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olarak yer alıyor. Cep telefonlarının günlük hayatımızın en vazgeçilmez elektronik cihazları arasında yerini alması da teknoloji rüzgârında gelinen noktanın en somut örneği. Bundan 30 yıl önce mekândan bağımsız telefon görüşmesi yapamıyorduk. Günümüzde ise cep telefonları, bilgiye anında erişimi mümkün kılan, küresel bağlantılar kurmamızı sağlayan ve bizleri dijital dünyaya bağlayan cihazlar olarak internet devriminin en güçlü tetikleyicisi, dijital çağın vazgeçilmez bir parçası hâline dönüştü.
DEVRİM NİTELİĞİNDE: Bugün cep telefonları başta olmak üzere mobil cihazlar; iletişim kurmamızın çok ötesinde, yapay zekâ destekli kişisel asistanlarımız, sağlık danışmanlarımız, finansal yöneticilerimiz ve eğitim platformlarımız olarak hizmet veriyor. Bilgi yönetiminden veri analizine, iş süreçlerinden sosyal etkileşimimize kadar pek çok alanda devrim niteliğinde roller üstleniyorlar.
93 MİLYON MOBİL TELEFON ABONESİ: Dünya nüfusunun yüzde 70’i cep telefonu kullanıcısı. Kullanıcıların mobil cihazlar üzerinden günlük internette geçirdikleri ortalama süre 3,5 saat düzeyinde. Ülkemizde ise hâlihazırda 93 milyon mobil telefon abonesi bulunuyor. Akıllı mobil cihaz kullanıcılarının bu cihazlar üzerinden günlük internette geçirdikleri ortalama süre 4,1 saat. Cep telefonu başta olmak üzere mobil cihaz kullanımında dünyanın çok ilerisindeyiz.
KAYNAK TÜKETİMİ: Elektronik pazarı her yıl yeni bir ürünü piyasaya sürerek, dün kendi ürettiği kusursuz ürünü bugün “eski” olarak nitelendiriyor, satış politikasını da bu yönde belirliyor, tüketicileri “en iyisini” satın alma gibi bir kısır döngüye sokuyor. Ürünlerin kullanıcılar tarafından henüz ömrü dolmadan, adeta tek kullanımlık olarak görülerek terk edildiği bu kısır döngü daha fazla kaynak tüketimi ve maalesef daha çok atığa sebebiyet veriyor.
GERİ KAZANIM: Bizler, kalkınma planlarımızı ve ekonomi modelimizi kaynakların verimli kullanımı ve atıkların minimize edilerek geri kazanımı hususlarına göre belirliyoruz. Kaynakların sınırlı olduğu bir dünyada, ürün ve malzemelerin değerinin uzun süre korunması, üretimde zararlı madde kullanımının en aza indirilmesi ve israfın önlenmesi olmazsa olmaz hedeflerimiz arasında yer alıyor.
ÇEVRESEL ETKİ: Üretim, tüketim ve geri dönüşüm olmak üzere tüm aşamalarda çevresel etkileri en aza indirerek ekonominin ve doğal kaynakların yükünü hafifletmekte kararlıyız. Özellikle elektronik ürünlerin ömrünü tamamlaması sonucu ortaya çıkan e-atıklar, içerdikleri kıymetli metaller ve toksik maddeler nedeniyle özel atık kategorisinde yer alıyor. Bu yüzden elektronik atıkların doğru şekilde geri kazanımı ve bertarafı çevre ve ekonomik değer açısından büyük önem taşıyor.
YATIRIMA TEŞVİK: E-atıkların diğer atıklardan ayrı biriktirilmesi, içeriğinin ayrıştırılması, değerli malzemelerinin hammadde olarak geri dönüşümü, geri kazanım sürecinin önemli aşamalarını oluşturuyor. E-atık geri dönüşüm tesislerine sağladığımız teşviklerle elektronik atıkların ekonomiye yeniden kazandırılması için ülkemizde önemli bir altyapı kurduk. 2012 yılından bu yana elektronik atıkların geri dönüşümüne yönelik yatırım tutarı 2 milyar lirayı aşan 16 yatırım için teşvik belgesi düzenledik.
NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ: Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında hayata geçirdiğimiz Türkiye’nin Nadir Toprak Elementleri Araştırma ve Yenilik Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi’yle Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) bünyesinde elektronik atıklardan nadir toprak elementlerinin çevreci yöntemlerle geri kazanımına imkân tanıyacak bir pilot geri dönüşüm tesisi de kuruyoruz.
YENİLENMİŞ CİHAZ: Her yenilenmiş cihazın, çöplüğe gitmekten kurtarılan bir kaynak olduğunun, her geri dönüştürülen elektronik parçanın, yeni maden çıkarma ihtiyacını azaltan bir adım olduğunun bilincindeyiz. Sadece geçtiğimiz yıl cep telefonu ithalatımız 2,4 milyar dolar düzeyindeydi. Elektronik sektörümüzün ithalatı ise aynı yıl 33,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Arzu ediyoruz ki teknoloji geliştirme altyapımızı ve insan kaynağımızı da elektronik ürünlerin çevreci ve sürdürülebilirlik anlayışıyla kullanımı için harekete geçirelim. Mevcut ithalatı daha makul seviyelere çekelim.
YAKIN İSTİŞARE: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak bu hususta diğer Bakanlıklarla yakın istişare halindeyiz. Tabi elektronik cihazların el değiştirmesinde tüketicinin öncelikli beklentisinin güven olduğunun farkındayız. Bu anlamda Ticaret Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilen yasal düzenlemelerle kayıt dışılığın önüne geçilerek vatandaşımızın, sektörümüzün ve kamunun yaşayabileceği olası mağduriyetler de engellenmiş oldu.
HAKSIZ REKABET: Sektörde haksız rekabeti önleyen, standart sağlayan ve tüm bunları yasal düzenlemelerle hayata geçiren ilk ülke olarak Türkiye emsal teşkil ettik. Kurduğumuz güçlü mevzuat altyapısı ve yenilenmiş telefonlar için sunduğumuz vergi avantajı da yenilenmiş cihaz sektörümüzün büyüme ivmesini yükseltti. Sektörümüz girişim sermayelerinin radarına girdi.
ÖNEMLİ ALTYAPI: Açılışını yapacağımız Getmobil Yenileme Merkezi’yle, aslında modern çağın en önemli teknolojik devriminin merkezinde yer alan bu cep telefonlarının yaşam döngüsünü uzatmada ülkemiz için önemli bir altyapıyı devreye alıyoruz. Sürdürülebilir ekonomi inşasında önemli katkı sunacak bu tesis, aynı zamanda elektronik ithalatını kayda değer düzeyde azaltmamıza da yardımcı olacak. Her yenilenen cihaz, her geri dönüştürülen parça, gelecek nesillere bırakacağımız mirasın bir kıymeti olacak.
