Güneş sarısıyla parlak turuncu arası renklere sahip, tekli ya da çoklu taç yaprak dizileriyle bezeli aynısefanın çiçekleri, grimsi yeşil, hafif yapışkan sapların ve yaprakların etrafında dolanır.
Aynısefa yüzyıllar boyunca bir süs bitkisi, yemek tatlandırıcısı ya da kozmetik bir bileşen olarak kullanıldı. Çiçekleri Hindu tapınaklarını süslemede, Antik Yunan’da yemekleri, kozmetik malzemeleri ve kumaşları boyamada, Antik Roma’da ise yemekleri tatlandırmada kullanıldı.
Bitmeyen faydalarıyla aynısefa çiçeği, Türkiye’nin tek alanda ekilen en büyük bahçesiyle Ankara’nın Elmadağ ilçesinde yetiştiriliyor.
Tıbbi Aromatik Bitki Kooperatifi öncülüğünde, Mayıs 2023’te ekimi başlanan aynısefa çiçeği, kurutuluyor, ozonlanmış olarak yağı üretiliyor.
Kooperatif Başkanı Mert Ünyazıcı’nın ilgilendiği bahçenin ilk hasadı ise bu yıl yapıldı. İlk hasatla kurutulmuş aynısefa çiçeği ve ozonlanmış aynısefa yağını ürettiklerini belirten Ünyazıcı, bahçede çalışan Şerife ve Bilal Kaya çiftiyle birlikte aynısefa yolculuklarını anlattı.
Çorak, kuru otlarla kaplı bir tarlayı, uzun uğraş ve emekle temizleyen Şerife ve Bilal Kaya çifti, Mert Ünyazıcı’nın da liderliğiyle tupturuncu bir çiçek bahçesine dönüştürdü. Aynısefaların süslediği bu bahçenin ekim sürecini anlatan Şerife Kaya, ‘’Mayısın başından beri burada çalışıyorum. Önce tarlamızı sürdük, sonra borularımızı yerleştirdik. Ondan sonra 20 güne yakın tohumunu ektik. Çapasını yaptık, sulamasını yaptık. Bir ay sonra da ürün vermeye başladı. ‘’ dedi.
Aynısefaya çok dikkatli bakılması gerektiğini söyleyen Bilal Kaya ise, ‘’Gün içinde eşim ve ben ilgileniyoruz çiçeklerle. Gün doğruyor tarlaya bir gidiyoruz, gün batana kadar çalışmaya devam ediyoruz. Aynısefanın bakımı zor. Çok dikkat edilmesi gerekiyor. Çocuk bakar gibi bakmak gerek. Çiçek açtıktan sonra 1 hafta içerisinde toplamak gerekiyor. Yoksa kuruyor. Rahat toplamak için tarlayı ada ada yaptık. Bu çiçek yazın 09.30’da açıyor, akşam 16.00 – 17.00 gibi kapanıyor. Bu mevsimde ise sabah 10.00 gibi açılıyor, 15.30 – 16.00 gibi kapanıyor. O yüzden toplama süremiz de azaldı ve hızlı olmamız gerekiyor. Çok emek istiyor aynısefa çiçeği. ‘’ diye konuştu.
Aynısefa çiçeğini, Elmadağ Kuşcaali’da, Elmadağ Belediyesi ile ortak proje kapsamında üretmeye başladıklarını söyleyen Tıbbi Aromatik Bitki Kooperatifi Başkanı Mert Ünyazıcı, çiçeğin faydalarını anlattı.
Başkan Ünyazıcı, aynısefa çiçeğinin faydalarını şu sözlerle aktardı:
‘’Aynısefanın kuru bitkisini, ozonlanmış aynısefa yağını ürettik. Aynısefa ülkemizde çok bilinmiyor. Aslında ülkemizde çok rahat yetişebilen bir bitki ve sağlık açısından da çok faydası var. Yara, sivilce, akne ve şeker hastalarının yaralarını iyileştirebilen, içinde lutein etken maddesi içerdiği için özellikle gözün görme oranını arttırmada, şekerin göze yaptığı etkiyi azaltmada kullanılabilen bir ürün. Mide ve bağırsak rahatsızlıklarında da yara iyileştirici olduğundan dolayı tedavisinde kullanılan bir bitki.
Ozonlanmış aynısefa yağı, son zamanlarda popülerleşen bir doğal tedavi yöntemi haline geldi. Aynısefa bitkisi çiçekleri yağa dönüştürülüyor ve ozonlanma işlemi gerçekleştiriliyor.
Aynısefanın; cilt sağlığına destek, yara iyileşmesini hızlandırıcı, egzama ve sedef hastalığına yardımcı, güneş yanığı tedavisine yardımcı, cilt yaşlanmasını geciktirici, kas ve eklem ağrılarını hafifletici gibi pek çok özelliği bulunuyor.
Tüm bu faydaların yanı sıra, ozonlanmış aynısefa yağı genel olarak bağışıklık sistemini destekliyor ve vücudun doğal iyileşme sürecini hızlandırıyor. ‘’
Aynısefa çiçeği oldukça değerli ve pahalı bir bitki. Günümüzde aynısefanın Mısır’dan ithal edildiğini ancak Türkiye’de üretimi arttırılırsa ekonomik açıdan katma değer oluşturulabileceğini aktaran Ünyazıcı, şöyle konuştu:
‘’Aynısefa çok yıllık bir bitki. Bir kere ürettiğinizde her sene verim alabiliyorsunuz. Biz aynısefa ürünlerini aktarlar olarak çok satıyoruz ama bilinirliği başka ürünlere göre çok az. Hem aynısefanın bilinirliğini arttırmak hem de ön plana çıkartmak istedik. Şu anda Mısır’dan ithal ediyoruz aynısefayı. Normalde Türkiye’de çok rahat yetiştirerek ithalata ihtiyacı ortadan kaldırabiliriz. Kendi aynısefamızı yetiştirip satabileceğimizi göstermek istedik. Tıbbi bitkilerde bunu neden biz yetiştirmeyelim de ithal edelim. Biz üretimi de desteklemek amaçlı bu şekilde bir yol izledik.
Şu anda bir istihdam oluşturuyoruz aynısefa üretimiyle. Aynısefayı sadece bitki olarak düşünmeyin, aynı zamanda bu çiçekten başka ürünler üreterek katma değerli ürünler de yapılabilir. Mesela lutein içerikli bir gıda takviyesi yaparsanız fiyatını bir anda beş yüz kat arttırmış oluyorsunuz. Dolayısıyla istihdam sadece üretimle kalmıyor bu sefer pazarın diğer alanlarına da yerleşmiş oluyor. Bunu da sağlamaya çalıştık açıkçası.’’
Ozon gazı, özellikle yara iyileştirici etken maddeleri arttırması ile biliniyor ve zeytinyağından kantaron yağına pek çok alanda kullanılıyor. Ozon gazlı yağlara bir yenisi daha eklendi; Aynısefa yağı.
Tıbbi Aromatik Bitki Kooperatifi tarafından üretilen ozonlanmış aynısefa yağı, arttırılmış iyileştirici özelliğiyle yara tedavilerinin yeni gözdesi haline geliyor.
Kooperatif Başkanı Ünyazıcı, ozonlanmış aynı sefa yağının ilk defa üretildiğini belirterek, ‘’Aynısefa bitkileri toplandıktan sonra maserasyon yöntemi dediğimiz bir yöntemle yağ dönüştürülüyor. Aynısefa yağı elde ediliyor. Aynısefadan yağ elde edildikten sonra biz dışarıdan harici olarak kullanabilmek adına -yani ağrı giderici, yara iyileştirici özelliğini arttırmak için- ozon gazı ekliyoruz içine. Esasında piyasada şu anda ozonlanmış zeytinyağı, kantaron yağı da var. Aynısefa yağını da ilk defa biz ürettik. Bu da yara iyileşimini hızlandırıyor. Bir de ozon gazının tutulum miktarı aynı sefa yağında daha fazla. O yüzden ozonlamış aynısefa yağını ilk defa piyasaya sürerek faydasını anlatmaya çalışıyoruz.’’ diye konuştu.
Bir sonraki amaçlarının aynı sefa sirkesi ve balı üretmek olduğunu da ekleyen Ünyazıcı, ‘’Bundan sonraki amacımız aynısefa sirkesi yapmak. Reçelini de üretmeye başlayacağız. Son olarak bir projemiz daha var; Aynısefa balını yapacağız. Çünkü aynısefayı ekmeye başladığımız an bahçemizin etrafı arılarla çevrildi. Biliyorsunuz ki arılar en sağlıklı çiçeklerden bal üretirler. Bu da bir nevi sağlık anlamında ne kadar önemli olduğunu da gösteriyor.’’ ifadelerine yer verdi.
