Mor Barsom 23 süryani kütüphanesinden bahsetmekte. Bunlardan biri Urfa’nın İki Havariler Kilisesinin kütüphanesidir. Bunun geç dönemde oluşturulduğunu ve kitaplarının çoğunun Gerger’in Mor Abhai Manastırının kütüphanesinin nakliyle oluştuğunu belirtmektedir. Mor Barsom’a göre Gerger Mor Abhai Manastırı terkedilince kitapları Urfa’ya nakledilir. Yüzü aşkın eser daha sonra Halep’e nakledilmiştir.
Yine Mor Barsom’un verdiği bilgilere göre Gerger’de orta çağdan 18′ yüzyılın sonlarına kadar oluşturulmuş olan süryani hat sanatının Gergerî ekolü büyük bir takdir toplamıştır. 1570 ve 1820 yılları arasında Nefs-î Gerger ve çevre köylerinde çok ince ve güzel bir hat sanatı tarzı ortaya çıkmıştır.
İlk tanınan Gergerî hattat Gerger’in Vank köyünden Gregor Neccar idi. Diğer hattatlar Ulbiş köyünden Mikail Barsom, Pilat Muhtar, Gergerli Sado ve Vank köyünden Mişa idi.
Nissibi köprüsünün faaliyete geçmesiyle Eski Gerger bölgesinin turizme kazandırılması için bölgeyi antik çağdan modern zamana kadar tanıtacak çalışmalara büyük bir ihtiyaç vardır.
Yazan: Necatî Küşan
Kutlu Haber
