2206 metre rakımlı Kommagene Krallığı’na ait 50 metre yüksekliğinde, 150 metre çapındaki tümülüs ve dev heykellerin bulunduğu, yerli ve yabancı turistlerin akınına uğrayan Nemrut Dağı tur güzergahındaki Eski Kahta köyünde bulunan ve birçok medeniyetten izler taşıyan Eski Kahta Kalesi’nin bir kısmı, 2005’te şiddetli yağmur nedeniyle yıkılınca güvenlik gerekçesiyle ziyarete kapatıldı. Milattan önce 3’üncü yüzyılda Kommagene Uygarlığı döneminde yapılan ve ‘yazlık başkent’ Arsameia ile birlikte ‘idari merkez’ olarak inşa edilen tarihi kale, Memlük Devleti döneminde geliştirildi. Tarihi kaleye sarnıç, zindan, dükkan, ibadet yeri ve geniş oda gibi eklentiler yapıldı. Tarihi kalede 2015 yılında, 3 ayrı etaptan oluşan restorasyon çalışmaları tamamlandı. ‘Turizmi Canlandırma Projesi’ kapsamında restore edilen kale, 17 yıl sonra yeniden ziyarete açıldı.
“Kale ile Arsemia’yı birbirine bağlayan eski dönem ilk yer altı su tünelinin olduğunu söylemektedir”
Kalenin bugüne kalan yapısının Nemrut dönemine ait olduğunu ve 3 Ağustos’ta açılan tarihi kaleye yoğun ilgi olduğunu belirten Adıyaman Müze Müdürü Mehmet Alkan, daha önceki temel kalıntılarının ise Hititler, Kommagene Uygarlığı, Roma ve Bizans dönemlerine tarihlendiğini aktardı. Restorasyon süreci ile ilgili de bilgi veren Alkan, “3 ay önce çevre düzenlemesi ile birlikte cam teras yapıldı, yürüme yolları yapıldı. Tüm güvenlik önlemleri alınarak, kale ziyaretçilerini ağırlamaya başladı. 1883 yılında Osman Hamdi Bey, burada bir kısım çalışmalar yapmıştır. Alman başmühendisi Fritz Apel, burada Yeni Kale ile Arsemia’yı birbirine bağlayan eski dönem ilk yer altı su tünelinin olduğunu söylemektedir. Burası, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış. Buranın tarihini bilen yerli ve yabancı turistler, oldukça ilgi gösteriyor. 3 Ağustos itibarıyla açtığımız kalede ziyaretçi sayısı, yaklaşık 2 bin kişi olarak saptandı. Eski Kahta Kalesi ile ilgili ilk kazı ve temizlik çalışmalarının 1968-1975 yılları arasında yapıldığı bilinmektedir. Bulunduğu konum itibari ile hem çevresine hem de ziyaretçiler açısından oluşturduğu güvenlik tehlikesi bakımından Adıyaman’da Turizmi Canlandırma Projesi Kapsamında I.-II. ve III. Etap Restorasyon çalışmaları yapılmıştır. Restorasyon çalışmaları öncesi kalede temizlik/kazı çalışmaları da yapılmıştır. Söz konusu restorasyon çalışmaları kapsamında kalenin dökük ve yıkık olan dış sur duvarlarına eklemeler yapılmış mevcut sur duvarları da güçlendirilerek oluşturduğu tehlikeler engellenmiştir. Bununla beraber kalenin iç saray olarak tabir edilen kısmında da hem güçlendirme hem de eksik ve yıkık durumda bulunan duvarlar sağlamlaştırılmıştır. Kale bölümleri arasında geçit sağlayan kemerler onarılmış ve burada yapılan iç temizlik çalışmaları neticesinde Selçuklu dönemine ait sırlı seramikler bulunmuştur. Yine aynı kazıda sarnıç kısmında temizlik çalışması yapılarak gün yüzüne çıkarılmıştır. Şu an içinse kalenin ön savunma, dükkan olarak nitelendirilen kısmına doğru gidilen yol güzergahı üzerinde kalenin doğu kısmına Kahta çayının bulunduğu manzaraya doğru çelik konstrüksiyondan seyir terası proje tamamlanma aşamasına gelmiştir.” dedi.
