Şahin Savaş’tan ‘Gem Öküzü’ romanı: Bürokrasi ve gücün çürüyen yüzü – Birlik Haber Ajansı

ANKARA-BHA

Yazarın, “hali pür melalimiz” dediği Gem Öküzü adlı gerçekçi romanı, Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık tarafından 27 Mart’ta yayınlandı. Kamuda çeşitli görevlerde bulunan bir Başmüfettişin, Bürokrasi-Siyaset-Sermaye ilişkilerini, kendine has üslubu ve diyaloglarıyla anlattığı kitap bir solukta kendini okuttu.

Olaylar, kendi halinde yaşayan bir köylünün Devlet dairesinde yediği bir azarla başlıyor. İzzeti nefsini derin yaralayan horlanmadan sonra Hasan Efendi, en küçük çocuğu Bektaş’ı okutmaya karar verir ve kolundan tutup küçük yaşta kasabaya götürür. İster ki kendi oğlu müdür olup kendisi gibi ümmilere yardımcı olsun. Bunun için her fedakârlığı yapmaya da hazırdır.

Hikâye baştan sona, yokluğun ve yoksulluğun kendine mahsus güzellikleriyle çocukluğunu yaşarken babasının isteğiyle köyünden koparılan Bektaş’ın bu yolculukta başına gelenleri ve dönüşümünü anlatıyor…

Eserin ana fikri ile ilgili keskin ifadelerde bulunan Yazar Şahin SAVAŞ, “Büyük sistemler, küçük hesaplarla yönetildiğinde çarklar boşa döner ve siz hiçbir yol alamazsınız.” diyor.

Bir Başmüfettişin gözünden bürokrasinin iç yüzü ve politik müdahalelerin sistem üzerindeki etkilerini çarpıcı bir kurguyla anlatırken, yönetim zafiyetini ustalıkla ve insan doğasının en zayıf noktalarıyla birlikte kaleme alıyor. Hırsları akıllarından büyük olanları, gücün gölgesinde var olmaya çalışanları keskin bir dille eleştiriyor. Devlet mekanizmasının iç yüzünü, koltuk sevdasına kapılmış yöneticilerin açmazlarını, çıkar ilişkilerini ve en alttan en üste kadar toplumsal çürümeyi cesurca gözler önüne seriyor. Uzun yıllar kamuda görev yapmış olması, anlatılanları kıymetli hâle getirirken yazdıklarıyla sadece bürokrasiye değil, insana da ayna oluyor: Başkalarının çizdiği yolda yürüyenler, koltukların gölgesinde kaybolan iradeler, sorumluluktan kaçan yöneticiler, dalkavuklar, sürünenler ve nihayetinde çürüyen bir sistem…

“Çürük düzen”, “görünmeyen yüzler”, “piyon” gibi kavramlarla zenginleştiriyor anlatımını, yazar. İş bilmezlerin karar verdiği, liyakatsizliğin hüküm sürdüğü çürük düzende gerçek kazananların, daima görünmeyen yüzler olduğunu iddia ediyor. Görünmeyen yüzlerin, piyonlarına küçük imkânlar sunarken onların da aldıkları avantalar hürmetine kendilerinden istenen şeyleri yapmaya gönüllü olduklarını söylüyor ve onlar için, -okurun affına sığınarak- “Gem Öküzü” yakıştırmasını yapıyor. Edebiyatın özünde mevcut olan teşbih sanatının sınırlarını zorluyor ve sarı sıcağın altında akşama kadar düven sürüp, savrulan saplardan dökülen taneleri yiyebilmeyi kâr zanneden zavallı hayvanlara benzetiyor koltuk sevdalılarını. Hâlbuki yıllarca kime çalıştıklarını bilmeden aynı yerde dönüp duracaklar, işleri bittiğinde bir kasaba etlik olarak verileceklerdi onlar.

Şahin SAVAŞ, yazma süreciyle ilgili yaptığı açıklamalarda şunları söyledi: “Birilerini suçlamaya yüzüm yok. Herkes kötü, ben iyiyim gibi hastalıklı bir düşünceye asla sahip değilim. Fakat içimdeki sancı, birike birike artık dayanılmaz boyuta ulaşmıştı. Ben de fazla dürüstlük taslamadan, beni gün gün kıvrandıran o sancıyı bir hikâye biçiminde kaleme alıp sizlerle paylaşmayı kendime vazife edindim. Bununla birlikte kurguda hiçbir şahsın, yapının, ideolojinin hedef alınmamasına özen gösterdim. Hikâyenin geçtiği müdürlüğü, herhangi bir kurumu yıpratmamak için bilinçli olarak zikretmedim.” demiştir.

Ayrıca, hikâye boyunca şu sorulara cevap aradığını, bulamayınca bunları okura bıraktığını sözlerine eklemiştir: Mütevazı arzular ve masum heveslerle köyünden çıkıp, topluma yararlı olma gayesiyle okuyan/okutulan bir köy çocuğunun, kamuda kendine yer bulduktan sonraki savrulmasında asıl kabahat kimdeydi? Onu müdürlük koltuğuna oturtmak isteyenler, gerçekte ondan ne istiyordu? Neydi onu batağa çeken sebep? Kendi hamlığı mı, toplumsal anlayış mı, siyasi iklim mi? Neydi?

Ordu’da Kitap ve Okuma Alışkanlığı Söyleşisi Gerçekleştirildi

Şahin SAVAŞ’ın, kamudaki tecrübelerinden ve gözlemlerinden yola çıkarak kurguladığı Gem Öküzü, içerisinde her memurun kendiyle ilgili bir şeyler bulabileceği bir eserdir. Ancak memurlardan çok amirlerin okuması gereken ve kamuya mı yoksa görünmeyen yüzlere mi hizmet ettiklerini iyi anlamaları gereken bir eserdir.

Yazarın ayrıca “Van ile Süphan” adlı yayınlanmış bir de aşk romanı bulunmaktadır.