Azerbaycan Sivil Toplum Kuruluşlarına Devlet Desteği Ajansı’nın desteği, Azerbaycan-Türkiye Kadınlar Cemiyeti, Azerbaycan-Türkiye Evi ve İpek Yolu Vakfı’nın başkenti organizatörlüğünde Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te “Batı Azerbaycan’a Dönüş Türk Dünyası Zirvesi” yapıldı.
Etkinliğin açılış konuşmasını yapan Azerbaycan-Türkiye Kadınlar Cemiyeti Başkanı Tenzile Rüstemhanlı, konukları selamlayarak kadim Türk topraklarında Batı Azerbaycan temalı bir etkinlik düzenlenmesinin tarihi öneminden bahsetti.
44 günlük Vatan Savaşı ile Azerbaycan’ın topraklarını işgalden kurtardığına dikkat çeken Tenzile Rüstemhanlı, ülke topraklarının ayrılıkçılardan temizlenmesi sürecinin tamamlanmasıyla birlikte bu topraklara toplu geri dönüşün doğrudan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in denetimi altında gerçekleştirildiğini söyledi. Cemiyet Başkanı, işgalden kurtarılan topraklara dönüşün yanı sıra, atalarımızın kadim toprakları olan Batı Azerbaycan’a dönüşün sağlanması için doğrudan devlet başkanı tarafından pratik adımlar atıldığına dikkat çekti. Ülke liderinin bu konudaki siyasi mücadelesine destek vermek amacıyla “Batı Azerbaycan’a Dönüş Türk Dünyası Zirvesi”nin Taşkent’te düzenlenmesinin büyük önem taşıdığını belirtti. Batı Azerbaycan’a dönüş meselesinin sağlanması gerektiğinin tüm dünyaya aktarılması için bu tür bilimsel-pratik konferansların düzenlenmesinin önemine vurgu yapan Tenzile Rüstemhanlı, desteklerinden dolayı Sivil Toplum Kuruluşlarına Devlet Desteği Ajansı yönetimine teşekkür etti.
İpekyolu Stratejik Araştırmalar Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı, Moldova- Gagauzya Özerk Cumhuriyeti Türkiye Resmi Temsilcisi Seyfullah Türksoy, Azerbaycan Türklerinin tarihi vatanlarından sürgün edilmesinin uluslararası toplumun göz ardı ettiği konulardan biri olduğunu söyledi. O, Azerbaycan’ın zaferinden sonra ortaya çıkan yeni gerçeklikte Batı Azerbaycan’a dönüş meselesinin İlham Aliyev’in siyasi liderliğiyle çözüleceğine hiçbir şekilde şüphe duyulmadığını bildirdi. Seyfullah Türksoy, Türkiye’nin bu konuda kardeş ülkenin yanında olduğunun altını çizdi.
Daha sonra protokol konuşmaları yapıldı. Özbekistan Milletvekili, parlamentonun Aile ve Kadın Komisyonu Başkanı Cemile Şermuhammedova, Özbekistan’ın her zaman Azerbaycan’ı desteklediğinin altını çizdi. Özbekistan lideri Şavkat Mirziyoyev’in işgalden kurtarılan bölgelere ziyaretini hatırlatan Şermuhammedova, Taşkent ’in buradaki yapısal çalışmalara her zaman destek vereceğini kaydetti.
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi, Türkiye-Azerbaycan Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı Şamil Ayrım, Türk dünyasının br aile olduğunu kaydetti ve aile üyelerinin her zaman brbirini kolladığını vurguladı.
Azerbaycan’ın Özbekistan Büyükelçisi Hüseyin Kuluyev, Batı Azerbaycan Topluluğu Temsilcisi Osman Hacıyev, Özbekistan’daki Azerbaycan Milli Kültür Merkezi Başkanı Mobil Mememdov, Azerbaycan-Kırgız Kalkınma Fonu Yönetim Kurulu Başkanı İkbal Babayev, Özbekistanʼın ünlü yazarları Tahir Kahhor ve Babahan Şerif, Prof. Dr. Oinisa Musurmanova konuşmalarında Batı Azerbaycan’a dönüşün sağlanması yönünde merkezi bir politika uygulandığını vurguladı.
Etkinlik daha sonra “Batı Azerbaycan’a Dönüşün Türk Dünyasına Yansıması” ve “Büyük Dönüş. Azerbaycanlı göçmenlerin geri dönüşü, haklarının savunulmaısna yönelik mevcut strateji ve mekanizmalar” konulu panel tartışmaları devam etti.
Moderatörlüğünü Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclis üyesi, Dünya Azerbaycanlılar Kongresi Başkanı, Halk şairi, yazar Sabir Rüstemhanlı’nın yaptığı ilk panelde, Prof. Dr. Çetin Elmas, Özbekistan Ahıska Türkleri Derneği Başkanı Ömer Salman, Doç. Dr. Cengiz Buyar, Kırgızistan-Türkiye MANAS Üniversitesi Baş Öğretmeni, bilim insanı Abdiraşit Babatayev, Özbekistan Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsü doktora öğrencisi Mevluda Erkin Rahmanova ve Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Felsefe ve Sosyoloji Enstitüsü Araştırmacısı Yasemin Mahmutova, Vatan Savaşı, Batı Azerbaycan’a dönüşün hukuki boyutlarını ve Türk dünyasının maruz kaldığı etnik temizlik politikası hakkında tarihi gerçeklikler ışığında düşüncelerini paylaştılar.
Seyfullah Türksoy’un moderatörlüğü ile yapılan ikinci panelde, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi üyesi Nagif Hamzayev, “Yeni Müsavat” Medya Grubu Başkanı Rauf Arifoğlu, Azerbaycan-Kuzey Kıbrıs Dostluk Derneği Başkanı Orhan Hasanoğlu, Azerbaycan Basın Konseyi Yönetim Kurulu üyesi Agil Alesger, “Yaşlık” Dergisi Genel yayın Yönetmeni Nurilla Çori, Kırgızistanʼın “Issık Göl” Formu Başkanı Dinara Cumabayeva ve Emektar Gazeteci Etibar Babayev, Batı Azerbaycan’dan Türkiye’ye göç ve Batı Azerbaycan’a dönüş stratejisinin Türk dünyasının entegrasyonuna etkisi konusunda fikir alışverişinde bulundu ve düşüncelerini paylaştılar.
Son olarak Azerbaycan-Türkiye Evi Müdürü Toğrul Allahverdili zirve sonuçlarına ilişkin bir bildiriyi okudu.
