Kırsalın kalkındırılmasının büyük önem taşıdığını vurgulayan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Bu amaçla kırsalda özellikle bir yandan küresel düşünüp dünyaya ihracat yapmayı hedefleme diğer yandan yerel hareket etme düşüncesi büyük önem taşıyor. İşte UR-GE ve kümelenme bu anlamda çok önemli bir yol haritasıdır.” diye konuştu.
Bolat, Türkiye’deki birçok kümelenme örneğinin başarıyla devam ettiğini dile getirerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Cumhuriyet’imizin 100. yılını geçen yıl geride bıraktık ve ikinci yüzyıl yani Türkiye Yüzyılı’na başladık. Cumhurbaşkanı’mızın ortaya koyduğu vizyon çerçevesinde Türkiye Yüzyılı’nda kalkınma planları hedefleri doğrultusunda toplam mal ihracatımızı 2028’e kadar 375 milyar dolara, hizmetler ihracatımızı da 200 milyar dolara çıkarmak azmindeyiz. Bu çalışılmış hedeflerdir. Cumhuriyet’imizin 100. yılını 255,8 milyar dolarla kapatmıştık. 2024’ün 45 günü sonunda ise yıllıklandırılmış ihracatımız 257,3 milyar doları geçti. Geçen yılın rekorunun üzerine 1,5 milyar dolar daha ilave ihracatımız oluştu. Bu trendle Orta Vadeli Program’daki hedefimiz olan mal ihracatında 267 milyar doları, hizmet ihracatında da 110 milyar doları aşacağız.”
Orta-yüksek ve yüksek teknoloji ürünlerde de ilerleme sağlandığına işaret eden Bolat, 2028 yılında hedefin, bu ürünlerin ihracat payını yüzde 50’ye yükseltmek olduğunu bildirdi.
Bolat, Türkiye’nin küresel mal ihracatındaki payının da yükseldiğini, bu payın daha da artacağını ifade etti.
Söz konusu ihracatın yüzde 94’ünün sanayi ürünleri alanında gerçekleştirildiğine dikkati çeken Bolat, Türkiye’nin 241 milyar dolar sanayi ürünleri ihracatı yaptığını, bu rakamı daha da ileri taşıma gayretinde olduklarını anlattı.
Bolat, Türkiye’nin ithalatının azaltılması konusunda da önemli çabalar içinde olduklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Ağustostan bu yana ithalatımızda ve dış ticaret açığımızda azalış trendimiz var. Dış ticaret açığımız yıllık bazda 2022’de 110 milyar dolardı, 2023’te 106 milyar dolara gerilettik. Şu anda 45 gün içinde 2024’te 100 milyar doların altına çektik. 97 milyar dolar civarında bir dış ticaret açığımız var, yıllıklandırılmış olarak. Amacımız bunu yıl sonuna kadar daha da aşağıya çekmek. Burada önemli tedbirler aldık. Temmuz, ağustostan bu yana birçok sektörde aktif bir ithalat politikası izliyoruz.”
Bolat, Türkiye’yi “yol geçen hanı” gibi görmek isteyen, başka ülkeler üzerinden saptırmalar yapan ithalatlara karşı önleyici tedbirler aldıklarını söyledi.
Türkiye’nin dış ticaret ve cari işlemler açığını makul seviyelere getirmenin en büyük hedefleri olduğunu vurgulayan Bolat, cari işlemlerde şubat ve martta gerileme görüleceğini bildirdi.
Bolat, bu istikrar ortamının Türkiye’nin kredi notunda iyileşme sürecini beraberinde getireceğini ve ülkeye sermaye akışının hızlanmasını sağlayacağını ifade etti.
Bolat, Bakanlık olarak bu yıl 5,5 milyar lira hizmetler ihracatı için 16 milyar lira da mal ihracatı için bütçe tahsis ettiklerini anlattı.
Finansman kolaylıkları noktasında Eximbank İGE’de ve Merkez Bankası ihracat ve reeskont kredilerinde çok büyük artışlar yapıldığı bilgisini veren Bolat, “Yakın zamanda Eximbank’ın çevre konuları, yeşil ekonomi, dijital dönüşüm, katma değerli ihracat konularında hazırlıkları var.” dedi.
Bolat, kümelenme anlayışının istihdam oluşturma, sektörel ve bölgesel kalkınma, hedef pazar odaklı ihracat artışı, ülkenin gelişmiş bölgeleri ile az gelişmiş bölgeleri arasında bağlantıları güçlendirme ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu insan kaynağını eğitime yönlendirme amaçları güttüğünü anlattı.
Kümelenmenin, küresel düşünme yerel hareket etme anlayışı için bir araç konumunda olduğunu belirten Bolat, şu değerlendirmede bulundu:
“Ticaret Bakanlığımız 2010’da bu programı başlatmıştır. İhracatçılarımızı desteklemedeki en önemli ve faydalı destek araçlarımızdan bir tanesidir. Böylece bölgesel gelişmişlik, rekabet ve yenilikçilik politikalar alanında katkılar sağlamaktadır. UR-GE projesi kümelenmede yer alan firmalarımızın uluslararası pazarlardaki küresele hazırlanmalarında okul görevi görmekte. Ülkemizdeki bütün iş dünyası kuruluşları UR-GE projeleri hazırladılar, Bakanlığımızdan destek aldılar, birçoğu başarıyla bunlara uyguladı. 216 kuruluş UR-GE Projesi hazırladı ve 619 UR-GE Projesi sundular, birçoğu tamamlandı. Şu anda da 187 UR-GE projesi aktif olarak devam etmekte. Bakanlığımız 13 yıldan bu yana UR-GE ve kümelenme projelerine 2 milyar liradan fazla destek sağladı.”
Bolat, UR-GE ve kümelenme projelerinin dünyaya açılma projesi olduğuna işaret ederek, amaçlarının Türkiye Yüzyılı’nı ticaretin yüzyılı yapmak olduğunu dile getirdi.
Avrupa Birliği ile yeşil dönüşüme ve Yeşil Mutabakat’a uyum çalışmalarının devam ettiğini vurgulayan Bolat, “Ticaret Bakanlığının koordinasyonunda bundan en çok etkilenecek demir, çelik, tekstil, çimento, gübre ve enerji sektörleri olmak üzere firmalarımızı hazırlamak için karbon belgesiyle onların zarar görmesini engellemek için uyum çalışmaları devam ediyor.” ifadesini kullandı.
Bolat, Türkiye’nin ihracatının kilogram değerini artırmak istediklerine dikkati çekerek, bunun için teknoloji, inovasyon ve marka yoğun katma değeri yüksek ihracata geçilmesi gerektiğini anlattı.
Yeni bir katkı olarak uzak ülkelere yapılacak ihracatta kullandırılan ihracat kredisinin faizinin bir bölümünü de Bakanlığın karşılayacağını belirten Bolat, “Geçen yıl ihracatçı birliklerimizle tek tek görüşülerek ‘2028 İhracat Tanıtım ve Pazarlama Vizyonu’nu İhracat Genel Müdürlüğümüz hazırladı. 2024’te 27 farklı sektöre yönelik 41 proje yürüteceğiz. Turquality geliştireceğiz. Turquality tanıtım desteğinde bazı değişiklikler yapılacak.” dedi.
Bolat, e-ihracat platformunun bir modelle hazırlandığını ve firmaların ihracatı öğrenebilmeleri için de en kolay platformun hayata geçirileceğini söyledi.
Türk ürünlerinin tanınmadığı, bilinmediği ve ihracatçının ayak basmadığı coğrafya bırakmamak adına koşturmaya devam edeceklerini dile getiren Bolat, “İhracatçı sayımız 140 bine ulaştı. Bu yıl sonuna kadar bunun 150 bini aşmasını bekliyoruz. İhracat yaptığımız ülkeler ve gümrüklü alan sayısı 240’a, ihracat yaptığımız ürün sayısı da 12 bin 800’e ulaştı.” diye konuştu.
Bolat, konuşmasının ardından Türkiye’deki ihracatçı birliklerine, başarılı iyi uygulama örneği plaketi verdi.
